Een mooi artikel in Buurtkrant het Noorderplantsoen over het boek “Chemo wat nu?” (met vervolg in de Gezinsbode, Dagblad van het Noorden en magazine VROUW). Het is een praktische handleiding voor iedereen die met chemotherapie te maken heeft. (Wij hebben Ester Hartholt, auteur van dit boekje, destijds mogen helpen met een haarwerk.)
Toen bij Ester Hartholt in mei vorig jaar borstkanker werd geconstateerd reageerde ze nogal nuchter: “Opereer maar zo snel mogelijk, dan kan ik na de zomervakantie weer voor de klas.” Dat liep anders, er volgde een operatie en chemotherapie. Bij de chemotherapie miste ze een praktische handleiding. Die heeft ze toen zelf maar geschreven. Het is een boekje geworden: “Chemo wat nu?”
Praktische informatie
“Zoiets praktisch bestond dus niet” vertelt Ester. “In de beginperiode ging ik op zoek naar informatie, echter alles wat ik vond was òf medisch òf naargeestig òf gewoon te veel. Ik kreeg een lange lijst met mogelijke bijwerkingen, daar werd ik helemaal treurig van. Ik had zeer behoefte aan praktische informatie en een beetje luchtigheid. Er komt al zoveel zwaarheid op je af in zo’n periode.” Het boekje bevat 15 praktische tips en is lichtvoetig vormgegeven met illustraties van Jon Gardella. “De illustraties zijn een soort schetsen, die er precies die niet-medische en aansprekende toets aan geven die ik zocht. De tekeningen doen een beetje denken aan die van Peter van Straaten.” Er is ook ruimte om te schrijven: je kunt er vragen voor de oncoloog in kwijt en de chemo-afspraken bijhouden. “Bij de volgende druk doe ik er misschien een pennetje bij. Het moet iets zijn dat je cadeau kan geven, bijvoorbeeld in plaats van een bos bloemen.” De tips lijken soms verbluffend vanzelfsprekend: drink genoeg, beweeg genoeg. En ook: koop tijdig een pruik.
Tips
Ester: “Heel veel dingen lijken vanzelfsprekend, maar dat zijn ze niet. Het vermogen helder en nuchter te denken vermindert tijdens de chemotherapie, chemobrein heet dat. Het is dus heel belangrijk om goed voorbereid te zijn. Zo had ik bij Frans Koopal al in een vroeg stadium een pruik uitgezocht. Want je weet niet òf en wanneer het haar uit gaat vallen. Een pruik is maatwerk en dus niet meteen beschikbaar. Op een ochtend aan het ontbijt zat ik ineens met de haren in mijn handen. Tranen natuurlijk. Ik was blij dat ik meteen terecht kon bij Frans Koopal om mijn pruik op te halen.”
In de media
De verschijning van “Chemo – wat nu?” is opgepikt door de media. In de Gezinsbode en DVHN stond een interview met Ester, het magazine VROUW is al langs geweest voor een interview. Desondanks is het een grote uitdaging om het boekje rechtstreeks bij de doelgroep onder de aandacht te krijgen. “En daar is het me wèl om te doen. Ik heb het geschreven zodat anderen er wat aan hebben en niet om aandacht voor mezelf te vragen. Daarom wilde ik pertinent geen portretfoto van mezelf op de achterflap. Ook heb ik er in de woordkeuze rekening mee gehouden dat het een brede groep patiënten zou moeten aanspreken. Het is niet alleen bedoeld voor vrouwen of mensen met een bepaald soort kanker, maar voor iedereen die chemotherapie te wachten staat.” “De artsen en verpleegkundigen bij het UMCG en het Martiniziekenhuis hebben een heel informatieve bijdrage geleverd en me erg geholpen. Helaas is het nog niet gelukt dat er bij wijze van spreken een stapel boekjes bij oncologie ligt. Mij zou dat destijds goed geholpen hebben.”
Na de chemo wat nu
Het gaat nu goed met Ester, de behandelingen zijn aangeslagen en ze begint weer voorzichtig met haar werk bij Noorderpoort. Ze is docente Engels en een Engelse vertaling heeft ze al gemaakt. “Ik denk er ook over om een vervolgdeel te maken. “Na de chemo – wat nu?” Na afloop van de
therapie ben je beslist niet meteen de oude. Zo heb ik last van neuropathie, een zenuwaandoening waarbij handen en voeten pijn doen, tintelen en niet de juiste gevoelssignalen doorgeven. Het energieniveau is lang niet zo hoog als voor de chemo. En mijn chemobrein is helaas nog niet
verdwenen.” De haren zijn wel weer terug. Met krullen, die had Ester voorheen niet. “Ja, chemokrullen noemen ze die.”
“Chemo – wat nu?” is uitgegeven door uitgeverij Nobelmand en online (o.m. via bol.com) te bestellen en kost € 12,50. Er is ook een website met meer informatie: www.chemowatnu.nl.
